هنر جنگ در مکتب ولایت؛ بهترین مدل اداره جنگ ها و منازعات بین المللی و چالش های داخلی

کتاب «هنر جنگ (Art of war)»، قدیمی ترین کتاب درباره راهبرد نظامی است که ۲۵۰۰ سال پیش توسط سان‌تزو استراتژیست بزرگ چینی نگاشته شده و تاکنون به زبان‌های مختلف ترجمه و به‌عنوان یک مرجع مهم در دانشگاه‌های نظامی تدریس می‌شود، بر پایه فریب دشمن استوار است و به صراحت می‌گوید: اگر یک فرمانده ۱۰۰ بار با دشمن خود روبرو می‌شود و هر ۱۰۰ بار بر دشمن فائق می‌آید، این فرمانده بعد از پیروزی اول ۹۹ بار شکست خورده است، چون هنر جنگیدن اقتضا دارد که همان اول بار دشمن را بکلی نابود کنیم!  

ظهور و پیدایش انقلاب اسلامی در عصر حاضر، نظامیان جهان را با نگاهی جدید و بدیع در حوزه هنر جنگ مواجه نموده‌ و شیوه فرماندهی حضرت امام خمینی(ره) در دهه آغازین جمهوری اسلامی ما را با برخی از ویژگی‌های اداره میدان جنگ در مکتب ولایت آشنا می‌کند.

امام راحل در راستای مقابله با تهدیدهای بیرونی و آسیب‌های درونی، برخلاف روش‌های متداول در عرصه جنگ‌های کوچک و بزرگ در سطح جهان، شیوه‌ای جدید، مبتنی بر اصالت انسان را بنیان گذاشتند و عرصه جنگ را در شئون عملیاتی، اطلاعاتی، پشتیبانی، لجستیکی و… در حوزه تاکتیکی به مردم واگذار نمودند. لذا براین مبنا، نظامیان علاوه بر اداره میدان جنگ، وظیفه راهبری، برنامه‌ریزی و هدایت نبرد را به‌عهده گرفتند.

اصل «مردمی کردن جنگ» تنها منحصر به میدان نبرد نبوده و در مکتب ولایت، مردم صاحب کشور تلقی و تمامی امور مستقیماً به مردم واگذار شده و می‌شود. امام راحل زمانی که کشور حدود ۳۶ میلیون نفر جمعیت داشت، قیام مسلحانه منافقین علیه نظام اسلامی را با مشارکت کل مردم و اصطلاحاً با اطلاعات ۳۶ میلیونی خنثی کردند.

امروز با گذشت ۳ دهه از جنگ تحمیلی، الگوی «هنر جنگ در مکتب ولایت» در خارج از مرزهای جعفرافیایی ایران نیز به‌‌عنوان تنها شیوه موفق در مقابله با دشمن شناخته و به اذعان تمامی کارشناسان نظامی_ سیاسی و صاحب‌نظران در عرصه نظامی، نابودی تروریست‌های داعش، النصره، القاعده، طالبان، جیش‌الاسلام و… و نیز خنثی شدن توطئه‌ها و دسیسه‌های مثلث شرارت عبری_غربی_وهابی در سوریه و عراق بی‌شک مدیون و مرهون بکارگیری شیوه و هنر جنگ در مکتب ولایت و به میدان آوردن مردم (در قالب حشدالشعبی و یا جیش‌الشعبی و …) است.

در «هنر جنگ در مکتب ولایت» علاوه بر ویژگی‌های منحصر به‌فرد، اصول اخلاقی و فضائل و مکارم انسانی موج می‌زند ازجمله: نبرد با دشمن و دفاع از اسلام، عین عبادت و بلکه بالاترین عبادات است. هدف از جنگ، دفاع از عقیده و اسلام است. مردم ولی‌نعمت و مسئولان خادم ملتند. ایثار، از خودگذشتگی، تواضع در برابر مردم و تلاش خالصانه برای حل مشکلات مردم و… از اصول بنیادین اخلاقی این مکتب شمرده می‌شود. روحیه جهادی و رویکرد انقلابی سیره و سنت رزمندگان است. هر چه مقام بالاتر می‌رود تواضع و خشوع بیشتر می‌شود. اشرافی‌گری، مذموم شمرده می شود و دل بستن و تکیه به بیگانه، عین حماقت و مردود تلقی می گردد.

ملاحظه: باعنایت به آنچه گفته شد، در شرایط فعلی و در اوج شداید و مشکلات داخلی که ناشی از سوءمدیریت و فاصله گرفتن مسئولین اجرایی از سیره امام راحل است، بی‌تردید تنها راه غلبه بر مشکلات موجود و تهدیدهای خارجی بازگشت به «هنر جنگ در مکتب ولایت» و زنده کردن هنر مردانی همچون همت‌ها، باکری‌ها، ستاری‌ها، بابایی‌ها، خرازی‌ها و هزاران سردار فاتح قلب و ناجی است که جایشان واقعا خالی به نظر می رسد.