انتشار ترجمه کتاب «هنر تحریم‌ها» نوشته طراح تحریم های ایران

                             ریچارد نفیو، نویسنده کتاب تحریم ها

کتاب «هنر تحریم‌ها» نوشته ریچارد نفیو، مسئول تیم طراحی تحریم‌ها علیه ایران، دو ماه پس از انتشار، توسط مرکز پژوهش های مجلس ترجمه (در شناسنامه آن، متقاضی ترجمه را علی لاریجانی ذکر کرده) و اخیرا منتشر شده است.

این کتاب به الگوی تحریم های ایران و ذهنیت تحریم سازان در مورد شیوه کارکرد این تحریم ها پرداخته و در آستانه سال ۱۳۹۷ شمسی در آمریکا منتشر شده و از این بابت نیز در ارتباط با تحولات مرتبط با ایران، تازگی دارد.

نویسنده کتاب (ریچارد نفیو) مسئول تیم طراحی تحریم‌ها علیه ایران، منجر به برجام، در دوره دوم اوباما و چهره اصلی تیم پشتیبان مذاکره‌کنندگان این توافق در امور تحریم‌ها در وین بوده است.

نفیو پیش از آن،‌ به‌مدت ۱۰ سال مسئول امور ایران در شورای امنیت ملی در کاخ سفید و قائم‌مقام هماهنگی سیاست تحریم در وزارت خارجه ایالات متحده بوده که در حقیقت، وی را می‌توان فرمانده چریک‌های کت و شلواری جنگ تحریمی ایالات متحده علیه ایران خطاب کرد.

نفیو در این کتاب با عنوان «هنر تحریم‌ها، نگاهی از درون میدان» به تشریح چارچوب فکری و عملی خود در طراحی تحریم‌ها علیه ایران با هدف افزایش حداکثری تأثیر و موفقیت آنها می‌پردازد.

این کتاب، به‌دلیل آنکه نه از بُعد نظری یا دانشگاهی، بلکه با دیدی کاملاً عملگرایانه و معطوف به مسئله تحریم‌گذاری می‌پردازد و توسط مسئول طراحی تحریم‌های ایران نوشته شده، از دیگر آثار مشابه در این زمینه متمایز است.

نفیو نشان می‌دهد که چگونه در عین تحریم اقلام مختلف، واردات کالاهای لوکس را از تحریم مستثنا کرده تا به احساس اجتماعی تحریم‌شدگی بیشتر دامن بزند؛ یا مثلاً چگونه افزایش قیمت مرغ در ایران، موضوعی که هدف تحریم نبوده، به افزایش فشار تحریم‌ها کمک کرده است؛ یا مثلاً چطور واردات برخی اقلام را منع نکرده تا ذخیره ارزی ایران با سرعت بیشتر و زودتر تحلیل برود.

نتیجه کلی کتاب برای مخاطب ایرانی و سیاستگذاران می‌تواند این نکته باشد که:

* اولاً تحریم‌گذار (آمریکا) تحریم را به‌عنوان ابزار اصلی و ثابت در جعبه ابزار تعامل خود با کشورهای دیگر می‌داند و این امر با اقدامات مقطعی قابل رفع نیست، چنان‌که در مواعد و زمینه‌های مختلف قابل استفاده مجدد است؛

* ثانیاً و مهمتر از آن اینکه آنچه سرنوشت جنگ تحریمی را مشخص خواهد کرد، «هنر استقامت» در ابعاد مختلف آن و به‌کارگیری روش‌های مختلف سنتی و خلاقانه است که در گام آخر می‌تواند نفع دیپلماتیک را برای کشور تحت تحریم رقم بزند و بدون ساختن بستر استقامت، شروع از گام آخر می‌تواند نتایج معکوس به بار آورد.

دنیل فرید هماهنگ‌کننده سابق وزارت خارجه آمریکا در امور تحریم‌ها، ضمن توصیه کتاب به همقطاران خود می‌نویسد:

«نفیو توانسته کتاب آموزشی استادانه‌ای در این زمینه بنویسد؛ آنهایی که سروکارشان با کره شمالی، روسیه و ایران است و در مورد این کشور‌ها نگرانی دارند، از کتاب هنر تحریم‌ها مطالب زیادی می‌آموزند».

رابرت اینهورن مشاور ارشد سابق دفتر عدم اشاعه در وزارت خارجه آمریکا و عضو برجسته مؤسسه بروکینگز هم می‌نویسد:

«این کتاب حتماً باید توسط مقامات و کارشناسان حوزه کره شمالی، ایران و روسیه خوانده شود و در مورد بقیه چالش‌های مهم امنیت ملی آمریکا نیز به‌کار گرفته شود».

ملاحظه: بدون تردید تحریم اقتصادی یکی از ابزارهای مهم و تاثیر گذار در رقابت های اقتصادی و در زمان معاصر، اهرم بسیار مؤثری در جنگ اقتصادی بمنظور به تسلیم واداشتن طرف مقابل است.

البته این وسیله همانند ابزارهای دیگر در معارضه و تقابل اقتصادی در مواردی به ضد خود تبدیل و بجای تاثیرگذاری در جهت دلخواه، به عاملی در جهت خودکفایی و ایجاد رقیب تواند در خصوص کالای مورد تحریم مبدل می شود. به عنوان نمونه در طول سال های دفاع مقدسف تمامی قطعات و تجهیزات نظامی و عمدتا وسایل پروازی تحت شدیدترین تحریم ها قرار داشت اما در نیروهای مسلح با ایجاد مراکز جهاد خودکفایی، تدریجا متخصصین داخلی شروع به ساخت مشابه آن و در مراحل بعدی نمونه هایی بمراتب پیشرفته از قطعات و تجهیزات خارجی نمودند که موجب حیرت بیگانگان شد.

بنابراین در مورد تحریم های فعلی و یا تحریم های احتمالی در آینده نیز چنانچه مسئولین امر با هدف بی اثر کردن تحریم ها، راههای تهیه کالاهای مورد نظر در داخل با نیروی فعال کشور را دنبال نمایند، قطعا موفق خواهند شد و در مورد خدمات بانکی و ارتباطات پولی و ارزی نیز می توان به راههای دور زدن تحریم به اشکال مختلف خصوصا به گونه های تجربه نشده و جدید فکر کرد. البته همه این موارد مشروط به داشتن روحیه اعتماد به نفس و یقین داشتن به نصرت الهی است.